Ο μύθος του «Γέρου της Δημοκρατίας»

Μετά από πολύμηνη απουσία επανέρχομαι μ’ένα θέμα που πτυχές του ανέλυσα σε προηγούμενο δημοσίευμα: την ατιμωρησία των ταγματασφαλιτών μετά την Κατοχή, για την οποία υπεύθυνοι ήταν η τότε ελληνική πολιτική ηγεσία, κυρίως ο «γέρος της Δημοκρατίας» Γεώργιος Παπανδρέου, και ο στρατηγός Σκόμπι, διοικητής των αγγλικών στρατιωτικών δυνάμεων που έφτασαν στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944. […]

Αθηναϊκά μνημεία. Ο ναός του Αγίου Σώστη

Επί της λεωφόρου Συγγρού και στα όρια του Δήμου Αθηναίων βρίσκεται ο ναός του Αγίου Σώστη. Η αφορμή για την ανέγερση και η κατασκευή του παρουσιάζουν ιστορικό ενδιαφέρον. Σ’αυτές θα αναφερθώ στο σημερινό δημοσίευμα, στηριζόμενος σε πηγές που χρονολογούνται στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Ήταν απόγευμα Σαββάτου, 14 Φεβρουαρίου του […]

Η εγκατάσταση του «Σταμάτη» και του «Γρηγόρη» στην Αθήνα

Στα μέσα του 20ου αιώνα η αδιαφορία των κυβερνήσεων για την ανάπτυξη της υπαίθρου είχε ως επακόλουθο τη μαζική μετανάστευση αγροτικών πληθυσμών προς τα αστικά κέντρα, κυρίως στην Αθήνα. Έτσι επιδεινώθηκαν προϋπάρχοντα προβλήματα της πρωτεύουσας, ένα από τα οποία ήταν το κυκλοφοριακό. Η μεγάλη αύξηση τόσο των τροχοφόρων όσο και των πεζών καθιστούσε επιτακτική τη […]

Τα θαμμένα ποτάμια του Παγκρατίου και το Βατραχονήσι

Το Παγκράτι από τα μέσα του 20ου αιώνα έγινε μια από τις πιο πυκνοδομημένες συνοικίες της Αθήνας. Όπως ήταν φυσικό, για να αντιμετωπιστεί το οξύ στεγαστικό πρόβλημα, γκρεμίστηκαν τα παραδοσιακά μονώροφα και διώροφα σπίτια και με το θεσμό «της αντιπαροχής» χτίστηκαν στη θέση τους πολυώροφες  πολυκατοικίες. Έτσι «εξαφανίστηκαν» και τα λιγοστά δένδρα που υπήρχαν στις […]

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες (δεύτερο μέρος)

(πρώτο μέρος)      Η υπέρμετρη βία που άσκησε η Χωροφυλακή την 8η Μαΐου 1936 για τη διάλυση της ογκώδους διαδήλωσης των καπνεργατών Θεσσαλονίκης ευαισθητοποίησε και άλλους κλάδους εργαζομένων της συμπρωτεύουσας. Το ίδιο βράδυ άρχισαν 24ωρη απεργία οι σιδηροδρομικοί, οι αυτοκινητιστές, οι τροχιοδρομικοί και οι εργαζόμενοι στον ηλεκτρισμό. Θορυβημένη η κυβέρνηση Μεταξά επιστράτευσε τους σιδηροδρομικούς και […]

 Μέρα Μαγιού μου μίσεψες (πρώτο μέρος)

    Την 26η Ιανουαρίου 1936, λίγους μήνες μετά την ανατροπή της πρώτης ελληνικής Δημοκρατίας (1924 – 1935) και την επάνοδο στο θρόνο του βασιλιά Γεωργίου Β΄, έγιναν οι τελευταίες εκλογές της περιόδου του Μεσοπολέμου. Το αποτέλεσμά τους δε δημιουργούσε προϋποθέσεις για εμπέδωση της πολιτικής ομαλότητας. Το κόμμα των «Φιλελευθέρων» πλειοψήφησε εκλέγοντας 126 βουλευτές. Όμως το […]

 Το Άλσος Παγκρατίου

   Το Παγκράτι, λόγω της μικρής απόστασής του από το κέντρο των Αθηνών, έγινε από τη δεκαετία του 1960 και μετά μια από τις πιο πυκνοδομημένες περιοχές της πρωτεύουσας. Τα παραδοσιακά μονώροφα και διώροφα σπίτια γκρεμίστηκαν και με το θεσμό «της αντιπαροχής» χτίστηκαν στη θέση τους πολυώροφες πολυκατοικίες. Όπως ήταν φυσικό, «εξαφανίστηκαν» και τα λιγοστά […]

Η καταστροφική μανία των γερμανικών στρατευμάτων λίγο πριν την αποχώρησή τους απ’ την Ελλάδα

Αρχές Φθινοπώρου του 1944. Τα αισθήματα των υπόδουλων Ελλήνων ήταν ανάμικτα. Ένιωθαν χαρά, γιατί πλησίαζε το τέλος της Κατοχής, αλλά και φόβο για ενδεχόμενες καταστροφές των  υποδομών της χώρας (κυρίως της πρωτεύουσας) από τα γερμανικά στρατεύματα κατά την αποχώρησή τους. Τους φόβους τους αυτούς προσπάθησαν να διασκεδάσουν διάφοροι υψηλόβαθμοι Γερμανοί αξιωματούχοι με δημοσιεύματα στον ελεγχόμενο […]

Η Μιχαλού και ο Κουτρούλης

Στον προφορικό λόγο χρησιμοποιούμε πολλές φορές ορισμένες παροιμιώδεις φράσεις, οι οποίες του προσδίδουν παραστατικότητα και ζωντάνια. Γνωρίζουμε τη σημασία τους, αλλά αγνοούμε συνήθως την προέλευσή τους. Στο σημερινό  post θα αναφερθώ σε δυο τέτοιες φράσεις. «Χρωστάει της Μιχαλούς» Τα αφορώντα τη Μιχαλού δεν είναι απολύτως γνωστά και ξεκαθαρισμένα. Το πιθανότερο είναι ότι αυτή έζησε στο […]

«Ας πάει και το παλιάμπελο»

   Η παροιμιώδης αυτή φράση που εκφράζει την απόφαση ενός ανθρώπου διατεθειμένου να υποστεί κάθε υλική «θυσία», προκειμένου να πετύχει εκείνο που επιθυμεί, ακούστηκε για πρώτη φορά το 1840. Στηριγμένος σε ορισμένα δημοσιεύματα κυρίως του περιοδικού «Τοξότης», το οποίο εξέδιδε την προαναφερθείσα χρονιά ο ποιητής και μετέπειτα καθηγητής της Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Θεόδωρος Ορφανίδης, […]